Je weet: Contentintegratie is het samenbrengen en toegankelijk maken van alle relevante (vak)informatie in een bepaald segment via één zoeksysteem. Portalen van uitgevers zijn onvolledig, dus er is behoefte aan bron- en uitgeveroverschrijdende functionaliteit. Professionele gebruikers kunnen hiermee toegang krijgen tot alle benodigde (vak)informatie via één zoeksysteem: van gelicensieerde bronnen tot aan de kennisdocumenten van de eigen organisatie. Maarre... regel dat maar eens even. En zorg maar eens voor een passende vorm van ontsluiting...

Hieronder een tegendraads praktijkvoorbeeld in de juridische hoek: de Praktizijnsbibliotheek, de grootste bibliotheek in de Nederlandse rechtspraktijk.

Tegendraads praktijkvoorbeeld

De Praktizijnsbibliotheek staat met een overzichts zoeksysteem 'boven' de uitgevers en andere bronnen en maakt via metadata de informatiebronnen snel en overzichtelijk toegankelijk. De meeste titels van uitgaven staan er binnen 1 week online. Je zoekt er op titel verrijkt met metadata. Je krijgt dan geen 1000 hits, maar hebt in 3 clicks een behapbaar aantal relevante titels van verschillende uitgevers, in duidelijk herkenbare formaten zoals Proefschrift, Artikel, Preadvies, Annotatie enz. Bij dat trechteren wordt slim gebruik gemaakt van selecties in rijke context (zoals de indeling in 30 duidelijk onderscheiden juridische vakgebieden, geüniformeerde auteursnamen en trefwoorden, materiaalformaten) en dat is precies wat normaliter ontbreekt bij digitaal zoeken.

Alle namen van auteurs aan een publicatie, zoals in bundels, worden opgenomen in het zoeksysteem zodat ook via de auteurstabel clustering van vakspecialisten wordt weergegeven; dit ontbreekt in klassieke bibliotheeksystemen omdat men juist niet alle auteursnamen opneemt. Niet alleen omspant de beschikbare informatie in het zoeksysteem een heel breed aanbod titels van uitgevers, NL groot en klein, maar ook een select aanbod titels van buitenlandse uitgevers.

De Praktizijnsbibliotheek rekent het tot haar taak om de leden (met name de Amsterdamse advocatuur) vertrouwd te maken met zowel het functioneren van klassieke bronnen als van digitale mogelijkheden. Met haar jonge medewerkers en telkens nieuwe hbo stagiaires heeft zij deze taak scherp op haar netvlies staan.

Het onzichtbare circuit zichtbaar gemaakt

Er zijn zo’n 33.000 juridische auteurs in NL, waarvan ca. 800 meer dan 20 publicaties op hun naam hebben en dus samen ruim 40.000 artikelen, boeken e.d. produceerden. Natuurlijk willen al die auteurs (vooral de veelschrijvers en zeker ook hun kantoren en instituten) exposure voor hun profielpagina’s op de websites van hun organisaties. Daarop is veel te vinden dat niet of lastig via uitgevers vindbaar is. Het is van belang ook deze verstopte bronnen 'ruim' te ontsluiten en dat doet de Praktizijnsbibliotheek ook: via het zoeksysteem en de auteurspagina’s.

Auteurspagina’s? Ja, de Praktizijnsbibliotheek adviseert belangrijke auteurs zelfs om ook persoonlijk een eigen pagina te maken op de site van de bibliotheek. Vooral bij pensionering of carrièrestappen worden op bedrijfssites profielen (en dus publicatieoverzichten) rücksichtsloos gewist. Van 135 auteurs, ‘de eredivisie’ zijn profielen beschikbaar. Dit zijn bijvoorbeeld hoogleraren en annotatoren op websites van kantoren en instituten. Via deze profielpagina’s wordt bijvoorbeeld gelinkt naar bronnen zoals blogs, onderzoeksprogramma’s, spreekbeurten en… publicatielijsten (door de auteur zelf bijgehouden) van het nodige niet-digitale materiaal.

Voor € 205 euro per jaar, dat is € 0,80 per werkdag, kunnen leden van de Praktizijns-bibliotheek een beroep doen op de volledige ondersteuning. Wel moet de gebruiker persoonlijk naar de bibliotheek toe voor papieren bronnen. Een snelle scan of ouderwetse fax kan soms - maar niet altijd - soelaas bieden. Of bijvoorbeeld een fietskoerier.

Let wel: de toonaangevende British Library en ook onze Koninklijke Bibliotheek lenen niet meer of slechts zeer beperkt uit. De moderne bibliotheek met exclusieve kostbare bronnen, digitaal of papier, wordt weer gewoon Reference library. Informatie achter slot en grendel? Dat is ook voor de Praktizijnsbibliotheek als studiebibliotheek goed denkbaar.

De toekomst. Meer weten?

De Praktizijnsbibliotheek heeft een duidelijk plan voor de toekomst: uitbouw van de schakelfunctie. De volgende pagina licht een tipje van die sluier op.

En als je meer wilt weten: Op dinsdagmiddag 13 oktober 2015 is er een Tegendraadsessie van het Papieren Tijger Netwerk bij de genoemde Praktizijnsbibliotheek in Rechtbank Amsterdam. Daar vormen contentintegratie en de onvolledige portals één van de drie kerntopics die - na het eigenzinnige verhaal van de gastorganisatie - door de deelnemers in groepjes nader worden uitgespit.